သာမေဏေက်ာ္စာသင္တိုက္

ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြကို သြားေရာက္ေလ့လာမိရင္ ၾကားပန္းေတြ၊ ဓမၼစၾကာေတြ၊ သာသနာ့အလံေတြ၊ ေဗာဓိပင္ေညာင္ပင္ နဲ႔ ေစတီေတာ္ တို႔ကို ေတြ႕ျမင္ႏိုင္တာေပါ့။ ထပ္ၿပီး ျဖည့္စြက္ေျပာရရင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ဘုရားဆင္းတုေတာ္ကေတာ့ အထင္ရွားဆံုးပါပဲ။ အဲဒီ သေကၤတေတြအားလံုးက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အတြက္ေတာ့ အလြန္အဓိပၸါယ္ရွိတာေပါ့။

ၾကာပန္းမ်ား



“ၾကာပန္းေတြဟာ ရြံ႕ႏြံေျမမွာ အေျခအျမစ္တည္ၾကတယ္။
ေရအနက္ကေန ထိုးထြက္ၿပီး ေရမ်က္ႏွာျပင္ေပၚတက္ကာ ႀကီးပြားၾကတယ္။
ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ လွပျခင္း၊ ေနေရာင္ေအာက္မွာ စင္ၾကည္ျခင္းေတြနဲ႔ ပြင့္လန္းၾကတယ္”

ၾကာပန္းဆိုတာ စင္ၾကယ္ျခင္းကို ကိုယ္စားျပဳတာပါ၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သူစတင္ရွင္သန္ခဲ့ရာ ႏြံေတာထဲမွာ မေနပဲ ေရျပင္ေပၚတက္ အညစ္အေၾကးမကပ္ေအာင္ ေနႏိုင္လို႔ေပါ့။
အဲဒီနည္းတူပါပဲ ဗုဒၶေဟာၾကား ျမတ္တရားမ်ားကလည္း ရည္ရြယ္ခ်က္ျခင္းက ၾကားပန္းမ်ားနဲ႔ သြားတူေနပါတယ္။ ျမတ္တရားဟာ ညစ္ေထးမႈေတြ ဖ်ားေယာင္းတဲ့ ေလာကကေန ေပါက္ဖြားလာၿပီး စင္ၾကယ္မႈေတြက်န္ရစ္ေစဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ေပးစြမ္းႏိုင္လို႔ပါပဲ။

====================================

ဓမၼစၾကာ



တခါတေလ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ကားကို စတင္ေမာင္းၿပီဆိုရင္ ကားဘီးက လိုခ်င္တဲ့ ခရီးပန္းတိုင္မေရာက္မခ်င္း အၿမဲတေစ လည္ပတ္ေနေတာ့တာပါပဲ။ ျမတ္စြာဘုရား ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို စတင္ေဟာေတာ္မူကတည္းက သစၥာတရားေတြဟာ ကမၻာေျမအႏွံ အဆက္မျပတ္ ပ်ံႏွံ႔လည္ပတ္ေနခဲ့တယ္။ အဲဒီသစၥာတရားေတြက သတၱ၀ါေတြအားလံုး သူတို႔ခံစားရတဲ့ ဒုကၡေတြကေန မလြတ္မခ်င္း ဆက္ၿပီးေတာ့လည္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနပါဦးမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဓမၼစၾကာသေကၤတက ပိုၿပီးေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနခ်င္တဲ့ သတၱ၀ါေတြကို ကူညီဖို႔ ျမတ္ဘုရားတရားေတာ္ေတြ စဥ္ဆက္မျပတ္ ပ်ံ႕ႏွံ႕လည္ပတ္ေနပါဦးမယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
==================

သာသနာ့အလံ



ဗုဒၶဘာသာ မွတ္တမ္းေတြအရ ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ဟာ ေဗာဓိပင္ေျခရင္းမွာ ထိုင္ေတာ္မူစဥ္ သဗၺညဳတ ဉာဏ္ေတာ္ရၿပီး ခႏၶာကိုယ္က ေရာင္ျခည္ေျခာက္သြယ္ လႊတ္ေတာ္မူခဲ့တယ္။ ဒါကို အေျခခံၿပီး သာသနာ့အလံက ကမၻာႀကီးမွာ လူမ်ဳိးတန္းစား ဘယ္ေလာက္ကြဲကြဲ ျမတ္ဘုရားရဲ႕ ပညာဉာဏ္ ဒိုင္းေအာက္မွာ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ပါတယ္လို႔ ညႊန္းဆိုပါတယ္။

=======================

ေဗာဓိပင္



ေဗာဓိပင္ဆိုတာ အိႏၵိယျပည္မွာေတြ႕ရတဲ့ သဖန္းသီး ကတြတ္သီးလို အမ်ဳိးအစားထဲက ပိပလ (pipala) သစ္ပင္ကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒီသစ္ပင္ကို ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သဗၺညဳဉာဏ္ကို ဒီသစ္ပင္ေအာက္မွာ ရရွိၿပီးေနာက္ပိုင္းမွ ေဗာဓိပင္လို႔ အသိအမွတ္ျပဳၾကတာေပါ့။ ဒီကေန႔မွာေတာ့ အဲဒီေဗာဓိပင္ကို ျမတ္ဘုရားရဲ႕ ပညာဉာဏ္ကို ကိုယ္စားျပဳဖို႔ အသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဗာဓိပင္ကို ပညာပင္လို႔ ေခၚၾကၿပီး ကမၻာေပၚရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြေတြ အေလးအျမတ္ထားၾကတာေပါ့။ ဘုရားရွင္အထံကေန အသိဉာဏ္ေတြကို နားလည္သေဘာေပါက္ခြင့္ရတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတရားကို ထုတ္ေဖၚျပသဖို႔ နည္းလမ္းတခုအျဖစ္ ေဗာဓိပင္ကို ေလးစားသမႈ (ဂုဏ္ျပဳ) ၾကတာေပါ့။

===============================

ေစတီေတာ္



ေစတီေတာ္ဆိုတာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ က်န္ရစ္တဲ့ ဓာတ္ေတာ္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ ရဟန္းျမတ္ရဟန္းေကာင္းေတြရဲ႕ က်န္ရစ္တဲ့ ဓာတ္ေတာ္ေတြကို ထည့္သြင္းပူေဇာ္ထားၿပီး လူပုဂၢိဳလ္အေပါင္း အရိုအေသျပဳႏိုင္ဖို႔ တည္တဲ့ အထိမ္းအမွတ္ အေဆာက္အဦးတခုပါပဲ။ ယေန႔မွာေတာ့ ေစတီေတာ္တဆူဟာ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ေကာင္းျမတ္တဲ့ လႈပ္ရွားဟန္ေတြနဲ႔ ရဟန္းျမတ္ေတြကို သတိရေစဖို႔ ဗုဒၶဘာသာသေကၤတအျဖစ္ ျဖည့္ဆည္းေပးလ်က္ရွိပါတယ္။

=========================

ဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ား




လူေတြဟာ လိုေနတာေတြ သူတို႔ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတာေတြကို အမွတ္ရဖို႔ မၾကာမၾကာ အာရံုခံၿပီးေတာ့ သူတို႔ျမင္ႏိုင္တဲ့ ပံုစံေတြကို အေလးအျမတ္ျပဳၾကတယ္။ သာဓကျပရမယ္ဆိုရင္ ခ်စ္ရတဲ့ လူတေယာက္ ကို အၿမဲအမွတ္ရေနဖို႔ သူ႕ဓာတ္ပံုတစ္ပံု ခ်ိတ္ဆြဲထားျခင္းေပါ့။ ႏိုင္ငံေတာ္အလံကေတာ့ သစၥာရွိတဲ့လူေတြ (မင္းမ်ဳိးမင္းႏြယ္ေတြ) သူတို႔ႏိုင္ငံေတာ္ ေရွ႕ဆက္ခ်ီတက္ဖို႔ အမွတ္ရေစတာေပါ့။
ဓာတ္ပံုနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္အလံေတြက အရည္အခ်င္းျပည့္၀သူေတြအဖို႔ အမွတ္တရျဖစ္ေစမယ့္ ဥပမာျပ သေကၤတ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အရာေတြပါပဲ။ အဲဒါေတြက လူတေယာက္ရဲ႕ ခ်စ္ျခင္း၊ ေလးစားျခင္း၊ သစၥာရွိမႈကို ညႊန္ျပတဲ့ ဆံုခ်က္သ႑ာန္ေတြပဲေလ။
အတူတူပါပဲ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြအိမ္မွာ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ အေလးထားရာ ဆံုခ်က္သ႑ာန္ေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ရဲ႕ အလယ္တည့္တည့္မွာေတာ့ ပံုမွန္အားျဖင့္ ဘုရားရွင္ရုပ္ပြားေတာ္ ရွိပါတယ္။ ရုပ္ပြားေတာ္ကို စက်င္ေက်ာက္၊ ေရႊ၊ သစ္သား၊ ရြံ႕ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ထုလုပ္ထားတာေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီရုပ္ပြားေတာ္ေတြကေတာ့ ျမတ္ဘုရားရဲ႕ ဂုဏ္ရည္ေကာင္းေတြကို လူေတြအမွတ္ရေနဖို႔ သေကၤတေတြက ကူညီၾကပါတယ္။
ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ေတြမွာ တန္ဖိုးရွိ ဗုဒၶက်မ္းစာေတြကုိ ဓမၼကို ကုိယ္စားျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ထားရွိတတ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ေတြမွာေတာ့ ရဟန္းေတာ္ေတြနဲ႔ အေလးထားထိုက္တဲ့ သံဃာေတာ္ႀကီးေတြရဲ႕ ရုပ္ပံုေတာ္ေတြ၊ ပန္းခ်ီကားေတြ၊ ဓာတ္ပံုေတြ ကိုလည္း ထားရွိတတ္ၾကပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာေတြဟာ ဘုရားစင္ေရွ႕မွာ မတ္တပ္ရပ္လိုက္ၾကပါတယ္။ ေတြ႕ရွိဖူးၿပီး ျမတ္ဘုရားနဲ႔ သံဃာ့ဂုဏ္ေတြကို အာရံုျပဳရာမွာ အကူအညီရေစဖို႔ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ေတြကို ဖူးျမင္လိုက္ပါတယ္။ အခၽြန္အတက္ေတြက သူတို႔ကိုယ္တိုင္ အဲဒီလိုဂုဏ္ရည္ေတြ မ်ဳိးေစ့ခ်ဖို႔ ေရွ႕ဆက္ အလုပ္ျဖစ္ေစမွာပါ။

(မွတ္ခ်က္။ ။ျမန္မာျပည္ရွိ ဘာသာ၀င္မ်ားက ဘုရားရွင္ကို ထိုင္လ်က္ရွိခိုးေသာ္လည္း အျခားလူမ်ိဳးမ်ား သဘာ၀အရ မတ္တပ္ရပ္ ရွိခိုးသည္ ႏွင့္ တေန႔ ကိုယ္ကိုကုိယ္ ဘုရားျဖစ္ေအာင္ ရဟႏၱာျဖစ္ေအာင္ ကုသုိလ္မ်ဳိးေစ့ေတြ ျဖစ္ထြန္းေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မွာပါဟု ဆိုလိုဟန္တူပါသည္။)

Symbols in Buddhism, Buddhism key stage 2, Published by Buddhist Education Foundation (UK) ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ပါသည္။

ဗဟုသုတ တိုးပြားၾကပါေစ -
အရွင္ေတဇနိယာလကၤာရ (ေခတၱ- ကိုလံဘို)