သာမေဏေက်ာ္စာသင္တိုက္

ဘုရားရွင္ ၾကြလာစဥ္ ယကၡ (ဘီလူး)လူမ်ဳိးမ်ား အေ၀းသို႔ တိမ္းေရွာင္သြားပံု Kelani သိမ္ေတာ္အတြင္းမွ ပန္းခ်ီကား

ကမၻာ့ျပကၡဒိန္အရ ဇန္န၀ါရီလဆိုသည္မွာ ႏွစ္တႏွစ္၏ အဦးဆံုးလပင္ ျဖစ္သည္။ ဆင္ဟာလအမည္အားျဖင့္ ဒုရုသုလ ဟု ေခၚဆိုသည္။ ထိုလတြင္ ဗုဒၶဘာသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ားစြာလည္း ဆက္စပ္လ်က္ရွိေပသည္။ ဒုရုသု လျပည့္ေန႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ အလြန္အေရးႀကီးသည့္ ေန႔တေန႔ပင္ ျဖစ္ေပသည္။

ထိုလတြင္ နကၡတ္ပညာအရ ေနမင္းသည္ မကာရရာသီအိမ္မွ လွည့္လည္လ်က္ရွိေပသည္။ ႏွစ္တႏွစ္၏ အဦးဆံုး အစဆံုးလ ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ တကမၻာလံုးတြင္ ဒုရုသု-ဇန္န၀ါရီလတြင္ ႏွစ္သစ္ပြဲေတာ္ကို က်င္းပေလ့ရွိၾကသည္။

ဒုရုသုလတြင္ ပန္းပြင့္မ်ားကို အျပင္သို႔ ထုတ္ၿပီး မ်ဳိ႕ေစ့မ်ား ႀကဲခ်ရာ အခ်ိန္အခါႀကီးပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုသို႔ လုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ရာမ်ားကို ယူေဆာင္သည္ဟုလည္း ဆိုသည္။ ဒုရုသုကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ ပါက ဒု=အာသု= ရာသီေျပာင္းလဲျခင္း (Du= Irthu) ဟု ဆိုသည္။ ဒီလတြင္ သစ္ပင္သီးႏွံမ်ားကုိ စုိက္ပ်ဳိးၾကၿပီး ေတာင္သူဦးႀကီးမ်ားက သဘာ၀အားျဖင့္ မယ္၀ရ မာေစယ (Malvara Masaya) ဟု ေခၚၾကသည္။

အေၾကာင္းအရာမ်ားစြာထဲမွ အေရးႀကီးသည့္ အေၾကာင္းအရာမွာ သီရိလကၤာကို ျမတ္စြာဘုရား ပထမဦးဆံုး ၾကြေရာက္လာျခင္းက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္ေပၚလာေစျခင္း ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ စစ္ပြဲတခုကို တားဆီးႏိုင္ဖို႔ ၾကြေရာက္လာျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

ထိုအခ်ိန္က သီရိလကၤာကို အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားသည္ ယကၡ၊ နာဂႏွင့္ ေဒ၀ မ်ဳိးႏြယ္စု လူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ မဟာေ၀လိ (Mahaveli) ျမစ္ကမ္းပါးေပၚတြင္ ယကၡလူမ်ိဳးႏွစ္ဖြဲ႕ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ရပ္လ်က္ရွိေနၾကၿပီး မဟိယဂၤဏ ေျမျပင္မွာ အလြန္ျပင္းထန္သည့္ စစ္ပြဲတခုအတြက္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနခဲ့ၾကသည္။

မဟိယဂၤဏတြင္ ေဘးအႏၱရာယ္ႀကီး ျဖစ္ပြားေတာ့မည္ကို နတ္မ်က္စိ ဒိဗၺစကၡဳျဖင့္ သိျမင္ေတာ္မူသည့္ ကရုဏာရွင္ ျမတ္ဗုဒၶသည္ ယကၡမ်ားကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တရားစကားမ်ား၊ စစ္ပြဲ၏ အႏၱရာယ္မ်ား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းညီညြတ္မႈႏွင့္ အတူတကြေနထိုင္ၾကျခင္း၏ တန္ဖိုးမ်ားကို ရွင္းလင္းေဟာၾကားခဲ့သည္။

ပညာရွိ ယကၡမ်ားသည္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တရားစကားေတာ္ကို ယံုၾကည္စြာ လက္ခံခဲ့ၾကသည္။ ထိုအေၾကာင္းကို ဘာသာေရး စာအုပ္မ်ားတြင္ သီရီလကၤာကၽြန္းႏိုင္ငံကို ကရုဏာရွင္ ျမတ္ဗုဒၶအား လွဴဒါန္း ပူေဇာ္ခဲ့သည္ ဟု မွတ္းတမ္းတင္ထားရွိခဲ့ၾကေလသည္။

ေတာင္ကုန္းထိပ္ေန ေဒ၀မ်ိဳးႏြယ္ ဆိုသူမ်ားကလည္း ျမတ္ဗုဒၶကို ဖူးျမင္ဖို႔ မဟိယဂၤဏကို ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ေဒ၀တို႔ဘုရင္ သုမန (Sumana) သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္ ခံယူခဲ့ၿပီး ျမတ္ဗုဒၶထံ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ဖို႔ အမွတ္တရ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္မ်ား ေတာင္းခံခဲ့ၿပီး ျမတ္ဗုဒၶအေပၚ အလြန္ရိုေသ ေလးစားခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ဘုရားရွင္သည္ သူ၏ ဦးေခါင္းေတာ္မွ ဆံေတာ္ လက္တဆုပ္ကို လႊဲေပး (စြန္႔ေပး)ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ဘုရင္သုမနသည္ ထိုဆံေတာ္ျမတ္မ်ားကို ဌာပနာေတာ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး မဟိယဂၤဏေစတီေတာ္ကို တည္ထားခဲ့သည္။

မဟာ၀ံသ (Mahavamsa) မွတ္တမ္းႏွင့္ အျခားမဟိယဂၤဏ ေစတီေတာ္ (Mahiyangana Dageba) သမိုင္းက်မ္း အလိုအရ ေစတီေတာ္သည္ ယေန႔တိုင္ ျမတ္ဗုဒၶက ယကၡတို႔အား တရားေဟာေတာ္ မူရာ ေနရာတြင္ တည္ရွိလ်က္ရွိေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ထိုေနရာသည္ ကိုလိုနီေခတ္က မဟာနာဂေတာႀကီး (Mahanaga Vana Uyana) ျဖစ္ေပသည္။

ထို႔အျပင္ ထိုအျဖစ္အပ်က္မ်ားသည္ သီရိလကၤာ ဗုဒၶဘာသာသမိုင္းႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ရွိရာ ထိုအရာမ်ားသည္ အျခားအေၾကာင္းအရာျဖစ္သည့္ ဒုရုသုေပါေဟာယ ေန႔ႏွင့္ ဆက္စပ္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သဗၺညဳတညာဏ္ေတာ္ကို ရရွိအၿပီး ကိုးလအလြန္ ဒုရုသုေပါေဟာယေန႔တြင္ ျမတ္ဘုရားသည္ ဥရုေ၀လကႆပ၊ နဒီကႆပႏွင့္ ဂယာကႆပ ဟူသည့္ အလြန္ေၾကာ္ၾကားသည့္ ရေသ့ညီေနာင္ သံုးပါးကို ရတနာသံုးပါးတြင္ ယံုၾကည္သက္၀င္ေစခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ဘုရင္ဗိမၺိသာရႏွင့္ ေတြ႕ဆံုဖို႔ ရာဇၿဂိဳ ၤဟ္သုိ႔ အသြားလမ္းတြင္ ျမတ္ဗုဒၶသည္ ထိုရေသ့ညီေနာင္ ၃ေယာက္ႏွင့္ သူတို႔ အၿခံအရံရေသ့ပရိသတ္ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။

ထိုအျဖစ္အပ်က္သည္ ဒုရုသုလတြင္ ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ဘုရင္ဗိမၺိသာရသည္ ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္မ်ား၊ မိဘမ်ား၊ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ားစြာ၏ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ေ၀ဠဳ၀န္အမည္ရ ၀ါးရံုေတာအုပ္ကို ဘုရားရွင္အား လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ဘုရားရွင္သည္ ဘုရင္ဗိမၺိသာရအား ေသဆံုးသြားသူအတြက္ ရည္စူးၿပီး ျပဳလုပ္ရသည့္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈျပဳလုပ္ရျခင္း၏ အက်ဳိးတရားမ်ားကို ရွင္းျပခဲ့သည္။ ထိုရည္စူးကုသုိလ္ ျပဳလုပ္သည့္ ထံုးစံသည္ ဘာသာေရးအေလ့အက်င့္တခု ျဖစ္လာခဲ့သည္။

ယေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္ကာလတြင္ ဒုရုသုေပါေဟာယေန႔ကို ေက်ာင္းတိုက္တိုင္းတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္လ်က္ရွိၾက သည္။ ကမၻာ့ေနရာအႏွံ႕က လက္ခံထားၾကသည့္ ႏွစ္တႏွစ္၏ ပထမဆံုးလတြင္ သီရိလကၤာနည္းတူ ေနရာအႏွံ႔ အျပားတြင္ ဘာသာေရးပြဲေတာ္မ်ားကို ဇန္န၀ါရီလတြင္ က်င္းပလ်က္ ရွိၾကေပသည္။

ေကလနီ (Kelani) (ကလ်ာဏီ) ေက်ာင္းေတာ္တြင္ က်င္းပသည့္ ဒုရုသုေပါေဟာယ - “ေပရေဟရ” ပြဲေတာ္သည္ ဆင္ဟာလ ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားတို႔၏ ခံစားမႈကို ထုတ္ေဖၚျပသလ်က္ ရွိေပသည္။

Pohoya Song

To Kelani
To worship
Reminds Mahiyangana.

To worship Mahiyangana
Maha Vehera
Wish I could.

Dawning of Buddha
To Mahiyangana
Thank to the Dhamma.

Arms held arms
Arms went down
May peace blow cool
Soothing the minds.
====000====


DURUTHU POHOYA - THE MONTH OF JANUARY, SOMA JAYAKODY, GODAGE BOOK EMPORIUM, 2006 - ကို ဘာသာျပန္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

လျပည့္ေန႔က ကလ်ာဏီသိမ္အတြင္းလာေရာက္ၾကသည့္ ကုသုိလ္ျပဳသူမ်ား

=======================================================
မွတ္သားဖြယ္ရာ
=======================================================
ယခု ပို႔စ္တြင္ ယကၡ (ဘီလူး) နာဂ (နဂါး) ေဒ၀ (နတ္) မ်ိဳးႏြယ္ လူမ်ဳိးမ်ား ဆိုသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ကုလားဘုန္းႀကီး ေသာမတိလကေထရ္ႏွင့္ ပုညရတနေထရ္တို႔ကို ထိုအေၾကာင္း ေမးျမန္းရာ မွန္ေၾကာင္း ထိုလူမ်ဳိးတို႔သည္ ေရွးအခါက သီရိလကၤာတြင္ ေနထိုင္သည့္ လူမ်ဳိးစု၏ အမည္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ထိုလူမ်ားသည္ ပါဠိစာေပတြင္လာရွိသည့္ ဘီလူးသတၱ၀ါ၊ နဂါးသတၱ၀ါ၊ နတ္ေဒ၀တာ မ်ားႏွင့္ မဆိုင္ေၾကာင္း မိန္႔ၾကသည္။ သီရိလကၤာ ေျမာက္ပိုင္းရွိ နာဂဒီပကၽြန္း ယခုအေခၚအေ၀ၚ ဂ်က္ဖနာ သည္ ေရွးေရွးက နာဂလူမ်ိဳးစု တို႔ ေနထိုင္ခဲ့ရာ ေဒသပင္ ျဖစ္သည္ ဟု ဆိုသည္။
မိမိတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း နာဂ လူမ်ဳိးဆိုသည္မွာ ယခုမ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ ရွိသည္မဟုတ္ေလာ။
=======================================================

(ဒုရုသု ေပါေဟာယေန႔သည္ ျမန္မာျပကၡဒိန္အရမူ တပုိတြဲလျပည့္ေန႔ျဖစ္ပါသည္)

ဗဟုသုတ တိုးပြားၾကပါေစ-

အရွင္ေတဇနိယာလကၤာရ (ေခတၱ-ကိုလံဘို)