သာမေဏေက်ာ္စာသင္တိုက္

ေစတီဟူသည္ sanskri အလို (stup)၊ ပါဠိအလို ထူပ၊ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ အစုအပံုဟု အဓိပၸါယ္ရေပသည္။ ဆင္ဟာလီအလို ေစယ သို႔မဟုတ္ ဓါဂဗ၊ ျမန္မာလိုဆိုရင္ေတာ့ ပုထိုးေတာ္ ေစတီေတာ္ဟု ေခၚေပသည္။
အဓိကအားျဖင့္ ဘုရားရွင္၏ ျကြင္းက်န္ရစ္ေသာ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္ (သုိ႔မဟုတ္) ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္ပြားမ်ားကို စုေပါင္းၿပီး ထားသည့္ ေနရာ ပူေဇာ္ရာေနရာ ျဖစ္ေပသည္။
ထိုေစတီေတာ္တို႔၏ ပံုသ႑ာန္အခ်ိဳ႕မွာ- (ေရွး sanskrit ဆရာတို႔အလို)

Like a lotus flower
Or an amalaka fruit
A heap of rice,
a rounded pot,
A bubble or a bell.

(၁) ၾကာပန္းသ႑ာန္
(၂) သွ်ိသ်ားသီးသ႑ာန္
(၃) စပါးပံုသ႑ာန္
(၄) အိုးလံုးပံုသ႑ာန္
(၅) ပူေပါင္း (သို႔မဟုတ္) ေခါင္းေလာင္းသ႑ာန္တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။

ထို႔ျပင္ ပါဠိက်မ္းစာတို႔တြင္ (၁) ဓာတုေစတီ (၂) ဓမၼေစတီ (၃) ဥဒၵိႆေစတီ (၄) ပရိေဘာဂေစတီ ဟု ေလးမ်ိဳးရွိသည္။
ဘုရားရွင္၏ ျကြင္းက်န္ရစ္ေသာ ဆံေတာ္ အရိုးေတာ္ သြားေတာ္ ဓာတ္ေတာ္မ်ားဌာပနာထားရာ ေစတီမ်ားကို ဓာတုေစတီ။ ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ေသာ တရားမ်ားကို ဓမၼေစတီ။ ဘုရားရွင္ကို ရည္စူးၿပီး တည္ထားသည့္ ထုလုပ္သည့္ ေစတီ ရုပ္ဆင္းတုေတာ္မ်ားကို ဥဒၵိႆေစတီ။ ဘုရားရွင္ အသံုးျပဳခဲ့သည့္ သပိတ္ သကၤန္း စသည္တို႔ ဌာပနာထားရာေစတီမ်ားကို ပရိေဘာဂေစတီ ဟုေခၚသည္။

=====================
အက်ိဳးေက်းဇူးအေနအားျဖင့္ေတာ့
=====================

တိ႒ေႏၱ နိဗၺဳေတ စာပိ၊ သေမ စိတၱံ သမံ ဖလံ။
ေစေတာပဏိဓိေဟတု ဟိ၊ သတၱာ ဂစၦႏၱိ သုဂၢတိ ံ။

သက္ေတာ္ထင္းရွား ျမတ္ဘုရားကို ျဖစ္ေစ၊ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ၿပီး ျမတ္ဘုရားကို ျဖစ္ေစ သဒၶါ ပညာအရာမွာ တန္းတူညီမွ် ထားႏိုင္ပါမူ အက်ဳိးေပးလည္း အတူတူျဖစ္ပါေပသည္။ သတၱ၀ါတို႔သည္ စိတ္သာလ်င္ အဓိကအေၾကာင္းရင္းျဖင့္ နတ္ဘံု ျဗဟၼာ့ဘံု စသျဖင့္ ေကာင္းေသာဘံုမ်ားသို႔ ေရာက္ၾကရေလသည္။ (ဓမၼပဒ)

Buddhism is an education of wisdom not a religion. We do not worship the Buddha. We respect him as a teacher. His teaching enable us to leave suffering and attain happiness (Mr Chin kung)